Nas mans da barcelonesa Montserrat Torrent, o órgano Alberdi volta a casa, pois o construtor, tras ocupar o cargo de xefe de taller na empresa de Amezua, tomou as rendas do establecemento con domicilio social no número 40 do Paseo de Gràcia, onde, precisamente, viu a luz o noso instrumento. Como parte desta feliz asociación, os tubos de Alberdi farán soar o Obstinat de Xavier Montsalvatge, que o célebre compositor catalán dedicou, precisamente, a Montserrat. Deste xeito, o órgano móstrase, unha vez máis, non só como obxecto apto a producir música, senón como verdadeira testemuña viva da historia social e estética. Conxuntamente a obras clave do repertorio romántico alemán e francés, así como á Fantasía para un libro de órgano do sevillano Manuel Castillo, resulta particularmente interesante a experimentación que Robert Schumann realiza no seu opus 56, orixinalmente destinado ao Pedalklavier, un piano dotado de pedaleiro polo que o compositor saxón demostrou forte curiosidade.

O influxo francés do que falabamos xa estivera moi presente no País Vasco desde as últimas décadas do século XIX e deixou unha importante pegada en forma da adquisición de instrumentos moi notables e do modo en que a súa chegada a España condicionou un cambio de visión na organería (non é casualidade que Alberdi fose natural de Gautegiz Arteaga e o seu mestre, Amezua, de Azpeitia). Neste contexto, foron os músicos vascos os primeiros en poñer o ollo (e os pés) máis aló dos Pireneos (o afamado Jesús Guridi estudou en París e Bruxelas, precisamente con Jongen), na busca dun novo estilo compositivo que explotara as características dos órganos que pouco a pouco comezaban a poboar as súas terras, pero tamén que satisfixese os requisitos do novo paradigma estético afianzado no contexto eclesiástico a partir de 1903 coa promulgación (o día de Santa Cecilia, 22 de novembro) do motu proprio de San Pío X Inter sollicitudines, que, entre outras cuestións, promovía a tradición do canto gregoriano e exhortaba os novos músicos a tomalo como fonte de inspiración. A bilbaína Miriam Cepeda preséntanos un programa plenamente enmarcado nesta rica conmixtión da tradición musical da Igrexa, a exploración de novas vías compositivas e a innovación técnica no órgano que se deu a comezos do pasado século e permitiu a incorporación no noso país de elementos construtivos e técnicos hoxe plenamente adquiridos, como o uso do pedaleiro completo, as enteiras divisións encerradas nunha caixa expresiva… ou a substitución da nomenclatura para as tesituras dos rexistros, dos tradicionais 13 palmos ibéricos aos 8 pés.

Non menos importante é o papel do órgano como verdadeiro utensilio para a experimentación artística, no que a incorporación de linguaxes musicais forasteiras conforma, paradoxicamente, unha das súas características máis idiomáticas e non só permite, senón que favorece a adquisición de repertorios alleos á concepción inicial do instrumento. Neste sentido, Alberto Pavoni presenta un exemplo paradigmático, coa transcrición dun concerto para dous violíns de Antonio Vivaldi (pertencente á celebérrima colección L'estro armonico, op. 3) realizada por —nada menos que— Johann Sebastian Bach, quen nunca visitou Italia, pero que demostrou nas súas transcricións un profundo interese e coñecemento do estilo italiano. Esta peza dalgún xeito establece unha contrastante simbiose co magnum opus organístico de César Franck, que fila de novo coas orixes francesas do noso instrumento. Completan o programa Frescobaldi e Morandi, autores separados por case dous séculos que, sen embargo, evidencian na súa obra a dobre expresión sacra e teatral que caracteriza a historia musical do Belpaese.

Aínda máis intricado resulta o percorrido xeográfico da abertura de Una cosa rara (título en italiano deste dramma giocoso con libreto do famoso Lorenzo Da Ponte), do valenciano Vicente Martín y Soler, coa que abre o concerto o seu paisano Arturo Barba. A fortuna desta ópera (estreada no Burgtheater de Viena en 1786) foi tal que o mesmo Wolfgang Amadeus Mozart citou algúns compases no seu Don Giovanni. Para non botar nada en falta neste itinerario de ida e volta, a transcrición para órgano desta peza de autor valenciano estreada en Austria é obra dun italiano. Tornando aos contextos compartidos, Arturo Barba preséntanos así mesmo un interesante binomio no que o celebre coral bachiano Nun komm, der Heiden Heiland (Vén agora, Salvador dos xentís), propio do tempo do Advento, confróntase cunha versión separada por case tres séculos e 6000 km, do quebequés Denis Bédard.

Na nosa viaxe, o órgano demostra ser, unha vez máis, o punto de confluencia e experimentación das diferentes expresións estilísticas nacionais, non só nos grandes focos culturais, senón tamén en centros pouco presentes nos libros de historia da música, como a pequena cidade de Vaduz, capital do Principado de Liechtenstein e lugar de nacemento de Joseph Gabriel Rheinberger, autor do Concerto para órgano n.º 2, en sol menor que poñerá o peche á IV edición de 8pés nas mans de Arturo Barba e a Orquesta Clásica de Vigo.

19:00h Conversa con Montserrat Torrent
Sede da Deputación de Pontevedra en Vigo

17:00h Presentación e visita guiada ao órgano
17:30h Presentación e visita guiada ao órgano
21:00h Concerto: Montserrat Torrent

17:00h Presentación e visita guiada ao órgano
17:30h Presentación e visita guiada ao órgano
19:00h Conversa: O órgano como cruce de camiños: exemplos da nosa contorna
Sede da Deputación de Pontevedra en Vigo
21:00h Concerto: Miriam Cepeda

17:00h Presentación e visita guiada ao órgano
17:30h Presentación e visita guiada ao órgano
21:00h Concerto: Alberto Pavoni

21:00h Concerto: Arturo Barba + Orquesta Clásica de Vigo

Durante o festival poderás participar, en compaña do musicólogo Daniel Sanmartín, nas visitas guiadas ao instrumento para coñecer en profundidade a súa historia e as súas características.